Posiadanie polskiej rezydencji podatkowej oznacza, że dany podatnik, obowiązkowe dla niego podatki, płaci w naszym kraju. Zasady przyznawania rezydencji podatkowej regulują przepisy międzynarodowe, ponieważ w tym kontekście prawo to jest realizowane. Przepisy te dookreśla ustawa o podatku dochodowym, wprowadzona do życia publicznego w 1991r. Ustawa precyzuje kryteria rezydencji podatkowej w Polsce, skupiając się na dwóch aspektach: określeniu centrum interesów życiowych podatnika oraz ilości dni spędzonych w kraju.
Czym jest rezydencja podatkowa?
Podatek to obowiązkowa względem państwa danina, do zapłaty której, zobowiązany jest każdy podatnik otrzymujący dochód. Podatnik nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia, przynajmniej bezpośrednio. Zebrane środki państwo wykorzystuje do realizacji zadań publicznych. Podatki mogą mieć charakter bezpośredni oraz pośredni.
Obywatele naszego kraju płacą tutaj podatki i tutaj składają stosowne rozliczenia podatkowe. Jednak bardzo często zdarza się, że pracują poza granicami kraju, często też równolegle w dwóch krajach. A to oznacza, że otrzymują oni dochód do opodatkowania w dwóch systemach podatkowych. To właśnie dla uporządkowania tego rodzaju sytuacji życiowych stworzono pojęcie i zasady rezydencji podatkowej. Kraj rezydencji to miejsce, gdzie dany podatnik posiada swoje centrum interesów życiowych, rozumianych jako miejsce pracy, rodzinę, adres zamieszkania skąd zarządza on swoim majątkiem lub gdzie prowadzi działalność gospodarczą.
Drugim wskaźnikiem wykorzystywanym do doprecyzowania rezydencji podatkowej (https://faktoria.pl/porada/split-payment-czyli-mechanizm-podzielonej-platnosci) jest ilość dni podatkowych, które dany podatnik spędza w kraju. Ustawa precyzuje tę ilość na 183 dni. Zatem, jeżeli podatnik spełnia przynajmniej jeden z tych warunków, wówczas uznaje się, że jest on mieszkańcem Polski i właśnie tutaj powinien płacić obowiązkowe podatki, nie tylko te z tytułu przychodu, jaki otrzymuje pracując w Polsce, ale również z tytułu pracy za granicą. Taką formę opodatkowania nazywa się podatkiem nieograniczonym.
W opozycji to tego rodzaju podatku funkcjonuje podatek ograniczony. Występuje on wówczas, gdy podatnik nie posiada w Polsce centrum życiowych interesów w rozumieniu ustawy albo przebywa w naszym kraju mniejszą ilość dni niż wskazane 183. W takiej sytuacji podatnik rozlicza w Polsce tylko te dochody, które tutaj uzyskał.
Podatnik o podwójnej rezydencji podatkowej
O podwójnej rezydencji podatkowej mówi się wtedy, gdy podatnik mieszka w jednym kraju, ale w drugi przebywa dłużej niż ustawowe 183 dni rocznie. W takich okolicznościach podatnik musi rozliczyć się z fiskusem w obu krajach. W celu uniknięcia konfliktu pomiędzy dwoma systemami podatkowymi, państwa podpisują umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, gdzie bierze się pod uwagę kilka kryteriów w drodze do wskazania właściwego systemu:
- stałe miejsce zamieszkania
- ściślejsze powiązania społeczne i gospodarcze
- częstsze przebywanie w danym kraju
- obywatelstwo
